Donald James Cram

Donald J. Cram (22 Nisan, 1919 – 17 Haziran, 2001), Amerikalı kimyacı ve 1987 yılında, Jean-Marie Lehn ve Charles J. Pedersen ile birlikte geliştirdikleri ve kullandıkları yüksek seçicilikte özel moleküler yapıların etkileşimleri için Nobel Kimya Ödüller’ini paylaşmışlardır. Komşu molekülleri keşfetmişlerdir.

Çocukluk ve Gençlik Yılları

Cram, doğma ve büyüme Chester,Vermont’ludur. Babası bir İskoçya göçmeni ve annesi bir alman göçmenidir. Babası Cram dördüncü yaşına girerken ölmüş ve beş kişilik ailedeki tek erkek olarak onu bırakmıştır. Küçük çocuklu ailelere yardım derneğinde büyümüş ve çocuk yaşta meyve toplamayı, kağıt toplamayı ve evleri boyamayı piyona dersleri almak için takas ederek yapmıştır. On sekizli yaşlarına geldiğinde, şimdiye kadar en az on sekiz işte çalışmıştır.

Cram, Winwood lisesine NewYork, Long Island’da gitmiştir. 1938’den 1941 yılına kadar, Florida, Winter Park’taki Rollins College ulusal öğrenci bursuyla okumuştur ve bu okulda kimya bölümünde asistan olarak çalışmış ve tiyatro, Chapel Korosu, Lambda Chi Alpha, Phi Derneği ve Zeta Alpha Epsilon’da aktifmiş. Kendini kimya konusunda inşa ettiği yer Rollins’ti. 1941 yılında, Rollins Üniversitesi’nden Kimya Bölümü’nden mezun olmuştur.

1942 yılında, Nebraska-Lincoln Üniversitesi’nden Organik Kimya bölümünden Norman O. Cromwell’in tez danışmanlığıyla yüksek lisansını almıştır. Tez konusu “Amino ketonlar, heterosiklik sekonder aminlerin –bromo-, doymamış ketonlar ile reaksiyonlarının mekanizma çalışmaları” idi.

1947’de Harvard Üniversitesi’nden doktorasını alan Cram, Louis Fieser ile Organik Kimya’da “2- (ketoalkil) -3-hidroksi-1,4-naftokinonların sentezleri ve tepkimeleri” üzerine olan tezde danışman olarak görev yapmıştır.

Kariyeri

1942-1945 yılları arasında Cram, Merck & Co laboratuarlarında kimyasal araştırmalarda mentor Max Tishler ile penisilin araştırması yaptı. Doktora sonrası çalışmaları, John D. Roberts ile Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde Amerikan Kimya Topluluğu doktora sonrası çalışmaydı. Cram, karbonil bileşiklerinin nükleofilik saldırısının sonucunu ön görmek için bir model sağlayan Cram’ın kuralını yaratan kişiydi. 350’yi aşkın makale ve organik kimya ile ilgili sekiz kitap ve 21 farklı ülkede lisans ve doktora sonrası dersler verdi öğrencilere.

Araştırmaları

Cram, Charles Pedersen’nın eterler konusunda en başta gelen, iki boyutlu organik bileşiklerin aslında belli metal elementlerle tanınır ve seçici olarak bileştirebilir olduğu hakkındaki çığır açan tezini genişletmiştir. Kimyayı üçüncü bir boyuta taşıyan moleküller sentezledi ve farklı yapılardaki moleküllere bir düzen yarattı ve bu düzen üç boyutlu yapıları tamamlayan başka kimyasallarla birlikte seçimli etkileşim yapabileceklerdi. Cram’ın çalışması, karakteristik yapılarından dolayı özel kimyasal davranışları olan diğer doğal moleküller ve işlevsel laboratuvar tarafından yapılmış enzimlerin taklitlerinin sentezi için büyük bir adım attı. Aynı zamanda stereokimya çalıştı ve Cram’ın asimetrik indüksiyon kuralının adını sonradan aldı.

Profesör

1947 yılından Profesör Asistanı, 1955 yılında Profesör olarak California Üniversitesi, Los Angeles’ta seçildi. 1987 yılına kadar orada hizmet verdi. Popüler bir öğretmendi. Kariyeri boyunca 8,000 lisans öğrencisine eğitim verdi ve 200 öğrencisine yüksek lisans için akademik olarak yol gösterdi. Halk türküleri söyleyerek ve gitarını çalarak sınıfını eğlendirirdi. Alçakgönüllülüğünü şu şekilde gösterdi; şöyle söyledi:

“Bir araştırmacı yeni bir alanda araştırmasına inançla, belirsiz bir fikirle ve birkaç deneyle başlar. Sonuç olarak olumlu ve olumsuz sonuçların karşılıklı etkileşimi ile çalışmalar yol gösterir. Araştırma tamamlandığında, nasıl başlatılması ve yürütülmesi gerektiğini bilir.“

Kitaplar

• Cram, Donald J.; Jane M. Cram (1994). Container Molecules and their Guests. Great Britain: Royal Society of Chemistry. pp. 223 pp.. ISBN 0854045074.
• Cram, Donald J. (1990). From Design to Discovery. Washington, DC: American Chemical Society. pp. 146pp.
• Cram, Jane M.; Donald J. Cram (1978). The Essence of Organic Chemistry. Reading, Massachusetts: Addison-Wesley. pp. 456pp.
• Hendrickson, James B.; Donald J. Cram, George S. Hammond (1970). Organic Chemistry. Reading, Massachusetts: McGraw-Hill. pp. 1279pp. 3rd ed..
• Richards, John; Don Cram, George S. Hammond (1967). Elements of organic chemistry. New York: McGraw-Hill. pp. 444pp. http://lccn.loc.gov/66024479.
• Cram, Donald J. (1965). Fundamentals of Carbanion Chemistry. New York: Academic Press. pp. 289pp.
• Cram, Donald J.; George S. Hammond (1964). Organic Chemistry. New York: McGraw-Hill. pp. 846pp. 2nd ed..
• Cram, Donald J.; George S. Hammond (1959). Organic Chemistry. New York: McGraw-Hill. pp. 712pp. 1st ed..

Ödüller ve Onurlar

• Ulusal Bilimler Akademisi Kimya Bilimleri Ödülü
• Saul Winstein Endowed Organik Kimya Başkanlığı
• Ulusal Bilim Madalyası, 1993
• Uluslararası Bilim Akademisi, Üye
• ACS Southern California Tolman Ödülü, 1984
• ACS Chicago Bölümü Willard Gibbs Madalyası, 1985
• ACS, Organik Kimyadaki Başarısı için Cope Ödülü,1974
• Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi, Üye, 1967
• Amerikan Kimya Topluluğu, Sentetik Organik Kimyada Yaratıcı Çalışmalar Ödülü,1965
• Ulusal Bilimler Akademisi, Üye, 1961
• Nobel Kimya Ödülü, 1987

Kişisel Yaşamı

Cram kendini kariyerine birçok fedakârlıkla adamıştı. İlk eşi Rollins’te sınıf arkadaşı olan Jean Turner’dı. Jean Turner 1941 yılında mezun olmuş ve Columbia Üniversitesi’ne yüksek lisansını almak için gitmişti. İkinci eşi Jane, Mt. Holyoke Üniversitesi’nde eski bir kimya profesörüydü. Cram çocuk sahibi olmamayı seçmişti; “çünkü ya kötü bir baba ya da bilim insanı olurdum.”

2001 yılında, 82 yaşında kanserden hayatını kaybetti.

Donal J. Cram- Vermont’lu Nobel ödüllü 20 Haziran, 2001 yılında öldü.

LOS ANGELES- Donal J. Cram, önemli kimyasal süreçleri taklit eden moleküller hakkındaki çalışması için 1987 yılında Nobel Kimya Ödülünü kazandı ve 82 yaşında öldü.

Cram, Plam Desert Evi’nde melanoma yüzünden öldü. Los Angeles, California Üniversitesi’nin sözcüsü Harlan Lebo Salı günü ölümünü paylaştı.

Hırslı bir sörfçü olan Cram, 50 yıldan fazla bir zamanını öğreterek ve UCLA’daki araştırmalarını yürüterek, yüksek lisans öğrencilerine şarkı söyleyerek ve gitar çalarak geçirdi.

Ev sahibi konuk kimyager olarak şimdilerde geliştirdiği yöntemiyle tanınıyordu. Bu yöntem, hücrelerde sentetik konak moleküllerin enzimlerin bazı hareketlerini taklit ederek gerçekleştirmesini içeriyordu. Cram ve iş arkadaşları, 1,000’den fazla konak molekül dizayn etti ve hazırladı. Her bir molekül kendi fiziksel ve kimyasal özelliğine sahipti ve komşu molekülleri cezbedecek ve özel bir bağ ile bağlayacaktı.

Charles J. Pedersen ve Jean-Marie Lehn ile paylaştığı çalışması ona 1987 yılında kimya alanında Nobel kazandırdı. Ayrıca çalışarak 1993 yılında Ulusal Bilim Madalyasını kazandı.

UCLA Kimya Profesörü ve Cram’ın eski öğrencisi M. Frederick Hawthorne, meslektaşı hakkında kendi alanında dev biri olarak söylerdi.

“Don’un parlak yaratıcılığı, doğruluğu ve hevesiyle öğrettiği organik kimya, şekli değiştirilmiş maddelerin kimyasal araştırmalarının sınırları; hayatı ve bilimi sonsuza kadar değiştirmiştir.” Hawthorne, Cram’ımı böyle ifade etmiştir.

Cram Chester, Vt.’de 1919 yılında doğmuştur ve Rollins Üniversitesi, Nebraska Üniversitesi ve Harvard Üniversitesi’nin diplomasını almıştır ve Harvard Üniversitesi’nde doktor unvanını almıştır.

New York’ta Ulusal Bisküvi A.Ş.’de çeşitli peynirlerin nem ve yağ içeriklerini analiz ederek yazın çalışmıştı ve Cram, kimyanın onun hayatını kontrol altına aldığını söylemişti.

“Kimyasal araştırmalar benim inancım olmaya başladı ve inancım olarak devam etti.” Cram,kısa bir otobiyografisini yazdı ve 1987 yılında Kraliyet İsveç Bilim Akademisi’nde yayınladı.

1.Dünya Savaşı sırasında, Merck & Co.’da penisilin programında çalıştıktan sonra 1947 yılında UCLA Fakültesi’ne katıldı. Kariyeri süresinde, 12,000 fazla öğrenciye öğretmenlik yaptı, 400 adet araştırma makalesi ve 7 adet organik kimya kitabı yayınladı.

Eşi Caroline ve kız kardeşileri Margaret Fitzgibbon ve Kathleen McLean hayattadır.

Referans : Find A Grave Memorial – SmartCopy: Mar 18 2016, 1:35:42 UTC