İklim Değişikliği ile Mücadele için Geliştirilen Politikalarda Metanın Konumu
Bildiğiniz üzere ana “sera gazlarının(Green Gas Emision ‘GHG’)” ve özellikle karbondioksitin (CO 2 ) aksine metan (CH 4 ) kısa bir atmosferik ömre sahiptir (yaklaşık 10 yıl). Isınmanın gezegenimiz ve canlılar üzerinde ki etkisi kısa vadede de oldukça önemlidir, ancak uzun vadede bunun azaldığını söylememiz mümkün(doğal seçilim ve adaptasyon gerçekleşeceği için). Araştırmalarda dikkate alınan zaman ölçeğine bağlı olarak, metanın tarımsal emisyonlara ve iklim değişikliğine katkısı önemli ölçüde değişiklik gösterebilir ve söz konusu bu durum tarımın devamlılığı(gıda güvenliği) için küresel iklim değişikliğinin etkilerinin ya da ilerleme hızının azaltılması için geliştirilen politikaların tasarımında dikkate alınılması gerekilen bir konudur.
Nature Food dergisinde yakın zamanda yayımlanan; üç tarımsal ekonomik modelden elde edilen verilere dayalı olan çalışmada, küresel ısınmayı azaltmak için uygulanan politikaların ve düşük hayvansal gıda tüketiminin kısa veya uzun vadede farklı metan seviyeleri ile olan ilişkileri incelenmiştir.
Geleneksel olarak, belirli bir sektörün iklim üzerinde ki etkisi, yıllık sera gazı emisyonları aracılığıyla değerlendirilir ve tipik olarak 100 yıllık bir süre boyunca Küresel Isınma Potansiyeli(Global Warming Potential) yani GWP100 ile belirlenir. Bu değer GHG(Green Gas Emision) emisyonu türünden kaynaklanan atmosferik enerji dengesindeki değişikliği temsil etmektedir. Ancak, GHG emisyonları CO2 gazının eşdeğerleri olarak rapor edildiğinden (ki CO2çok kararlı bir GHG’dir), GWP100, farklı gazların göreceli etkilerinin zaman içinde nasıl değiştiğini tespit etmekte başarısız olabilir.
Metan emisyonunun bu kısa ömürlü karakteri, iklim değişikliği için kararlaştırılan hedeflere ulaşabilmek için tarım sektöründe gerekli olan emisyon azaltımlarına ilişkin çoğu değerlendirme tartışmalı bir şekilde göz ardı edilmiştir. Bu çalışmada yer alan yazarlar, metanın farklı değerlemelerinin tarımda uygulanacak olan emisyon azaltım politikalarının sınırlı olmasından nasıl etkilendiğini ve dolayısıyla tarım sektörünün küresel ısınmaya katkısının ne ölçekte olduğunu araştırdı.
IIASA Integrated Biosphere Futures Research Group’ta bir araştırmacı olan ortak yazar Stefan Frank “Çalışmamız, tarımın küresel ısınmaya olan katkısının yavaşlatılması için gerekli olan metan emisyonunu azaltacak olan seçeneklerin önemini vurgulamaktadır. Yalnızca (nispeten) kısa bir zaman diliminde gerçekleşecek iklimlimsel olayların üzerindeki etkisi değil aynı zamanda iklim değişikliğine de katkıda bulunan metanın kısa atmosferik ömrü göz önüne alındığında, yaptığımız bu çalışma tarımsal üretimlerle salınan metan gazının azaltılmasıyla geliştirilen politika tasarımlarının hedeflediği rakamları aşmamamız için kritik bir rol oynamakta bu da onu ilginç ve temel bir unsur haline getirmektedir.” Şeklinde açıklamada bulunuyor.
Araştırmacıların elde ettiği bulgular, metanın kısa vadeli etkisine odaklanan azaltma politikalarının daha fazla emisyonun azaltılmasına yol açtığını gösteriyor ve özellikle metanın kısa vadeli etkilerine odaklanmanın, metanın kısa vadeli etkilerinin dikkate alınmadığı politikalara kıyasla emisyonlarda daha büyük azalmalara yol açacağını vurguluyor. Bu kadar katı(sert) emisyon azaltım politikalarının uygulanması, metanın iklim değişikliğine sağlamış olduğu katkısının ortadan kalkması ve atmosferdeki metanın mevcut seviyenin altına düşürülmesine katkıda bulunabilir(kısaca atmosferik metanın azalması ısınma da ki etkinliğini ortadan kaldıracaktır). Bu bağlamda, azalan metan emisyonlarının etkisi; CO2 alımı veya karbon yakalama ve depolama teknolojileri ile aynı genel etkiye sahiptir.
Yazarlar ayrıca, bir emisyon hafifletme seçeneği olarak düşük hayvansal gıdalar içeren diyetlerin uygulanması ve bu diyetlerin kısa veya uzun vadede ki etkisinin, bahsi geçen emisyon ve küresel ısınma ile güçlü bir şekilde bağlı olduğunu vurgulamaktadır. Uygulanan emisyon azaltma politikaları metanın uzun vadeli davranışları ile yansıtılan ölçülere dayandırılırsa (bu durum daha düşük ve göreli bir değerlendirmeyle sonuçlanır), bu çalışmada hesaplanan metan emisyon yoğunluğu kadar büyük ölçüde bir azalma gözlemlenemez. Yani düşük hayvansal gıdaları içeren diyetlerin emisyon üzerindeki azaltıcı etkisi tekrar bu tarz sürdürülebilir diyetleri gün yüzüne çıkarıyor. Uygulanan politikalar ne kadar az katıysa yani et tüketiminin yüksek olması ve bu tüketim ihtiyacı ile gelişmiş bu sektördeki küçülmenin etkisi büyük olacaktır.
IIASA’da Entegre Biyosfer Vadeli İşlemler Araştırma Grubuna liderlik eden yazar Petr Havlik, “Kısa vadede ısınma üzerinde önemli bir etkisi olan, oldukça yüksek bir emisyon azaltma potansiyeli ve uzun vadede emisyon seviyesinin sabit tutulmasını sağlayacak yani “iklim nötrlüğü” anlamına gelen metan özgüllükleri, iklim değişikliğinin etkilerini azaltmak için geliştirilen politikalar da farklı bir muameleyi hak ediyor. Hatta ABD ve AB tarafından açıklanan, 100’den fazla ülke tarafından desteklenen ve özellikle küresel metan emisyonlarını 2030 yılına kadar 2020 seviyelerine göre en az %30 azaltma taahhüdünü temsil eden Küresel Metan Taahhüdü’nde bu konu ele alındı.” Diyor.
Dünya çapında yapılan yenilikçi üretim firmaları ile yanlı fakat iklim değişikliği ile mücadele amacıyla yürürlülüğe sokulan ya da teklif edilen politikalar ve önlemlerin yanı sıra kişi başına yüksek kalori ve emisyon içeren beslenme şekillerinin olduğu ülkelerin bu konuda değişikliğe gitmesi ya da yenilikçi diyetlerin halka benimsetilebilmesi; emisyonun artan etkileri ve dolayısıyla iklim değişikliği ile mücadelemizde bizlere oldukça yardımcı olacak büyük etmenlerdir.
Kaynak: sciencedaily.com
