Malcolm Dole

Oksijenin havadaki atom ağırlığının sudaki ağırlığından daha büyük olduğunu kanıtlayan ve buna “Dole Effect” adını veren Amerikalı kimyagerdir. Aynı zamanda kütle spektrometresi, polimer kimyası ve elektrokimya alanında yaptığı çalışmalarıyla da bilinir. 

Hayatı ve Çalışmaları

4 Mart 1903’te Massachusetts’te doğdu. 1924 yılında Harvard Üniversitesi Kimya Bölümü’nden mezun oldu. 1928 yılında yine Harvard’ta doktora eğitimini tamamladı. İki yıl sonra Northwestern Üniversitesi’ne katıldı. Rockefeller Enstitüsü’ndeyken ilk ince membran cam elektrotları elde etti. “The Glass Electrode” adıyla 1941’de bir monograf yayımladı ve bu çalışması elektrotlar için önemli ve güvenilir bir kaynak haline geldi. Doğadaki çeşitli kaynaklardan oksijenin izotopik oluşumunu inceledi ve bu incelemeleri sonucunda günümüzde “Dole Effect” olarak bilinen ve havadaki oksijenin denizlerdeki ve göllerdeki oksijenden daha ağır olduğunu kanıtlayan oksijen izotopu devrini keşfetti. Bu keşfi atom ağırlıkları için oksijenin karbonla yer değiştirmesine bağlı olan önemli bir dayanak standardıydı.

“Principles of Theoretical and Experimental Elektrochemistry” kitabı elektrolit çözeltilerle ilgili en bilinen ve kullanılan kaynaktır.

1. Dünya Savaşı sırasında kimyasal savaşlarda Dugway Proving Ground operasyonlarının direktörü olarak görev aldı. Oak Ridge’de uranyumun damıtma işlemi için gaz difüzyonu tesislerinde de çalıştı.

Savaştan sonra polimer kimyasıyla ilgilenmeye başladı. Polimerlerin belirli entalpilerini ve sıcaklıklarını ölçebilmek için çok hassas, hatasız ve yalıtılmış bir kalorimetre icat etti.

1947-1948 yıllarında düşük öz kütleye sahip polietilenin radyasyonla çapraz bağlanabileceğini keşfetti. Bu olay pratik uygulamanın büyük bir kanıtıydı. Hayatının geri kalanında da serbest, radikal ve çapraz bağlı reaksiyonların temel mekanizmalarıyla ilgilendi.

Kariyeri boyunca 210 makale ve üç kitap yayımladı. Kitapları:

• Theoretical and Experimental Electrochemistry, 1935
• The Glass Electrode, 1941
• Introduction to Statistical Thermodynamics, 1954 

Ayrıca 1972 yılında yayımlanan “The Radiation Chemistry of Macromolecules” isimli kitabın editörüdür.

29 Kasım 1990’da Kaliforniya’da öldü.

Dole Effect

Atmosferde ve denizlerde bulunan ağır oksijen 18 izotopunun (¹⁸O) doğada daha çok bulunan oksijen 16 atomu (¹⁶O) arasındaki oranın eşitsizliği olarak bilinir. Bu eşitsizlik 1935 yılında Malcolm Dole tarafından bildirildi. Bu etki bitkilerdeki ve hayvanlardaki solunum reaksiyonlarındaki reaksiyon hızlarının farklılığından kaynaklanmaktadır. Bu olay oksijen 18 atomunun atmosferdeki derişimini artırır.

Elektrosprey

Elektrosprey, çok yüklü damlacıklar içeren aerosoller üretmek için bir sıvıya yüksek voltaj uygulanması işlemidir. İlk kez 1968 yılında elektrosprey iyonizasyon kütle spektrometresiyle birlikte Dole tarafından kullanılmıştır.