Petrol Sızıntılarını Temizlemek için Güvenli Bir Çözüm Yolu
Son 20 yılda dünya genelinde 700’den fazla petrol sızıntısı gerçekleşmiş. Bu tehlikeli durum denizi sahil şeridini kirletir, deniz ekolojisini ve diğer yaban hayatlarını tehlikeye atar.
QUT (Queensland Teknoloji Üniversitesi) Bilim ve Mühendislik Fakültesinden Doçent Jingsan Xu ve ekibi, yağın bulunduğu yüzeyden alınması için toksik olmayan, düşük maliyetli, kolayca işlenebilen bir köpük icat ettiğini duyurdu.
Xu bir petrol sızıntısı meydana geldiğinde, sızıntının bulunduğu yüzeye köpüğün püskürtülebileceğini ve köpüğün çok hızlı bir şekilde yağı emeceğini söylüyor. Aynı yöntem evde yemek pişirirken veya diğer herhangi bir yüzeye dökülen yağın temizlenmesinde kullanılabilir. Daha sonra köpük yüzeyden kolayca sıyrılır ve güvenli bir şekilde atılır.
Ürün ile ilgili tüm bulguların açıklandığı “Organik-İnorganik Melezlerin Adsorpsiyon-Desorpsiyon Manipülasyonuyla Amfifilitesinin Tersine Çevirilmesi” makalesi Fiziksel Kimya Dergisi’nde yayımlanmıştır.
Xu “Binlerce ton petrol, onlarca yıldır okyanuslarımıza dökülüyor. En unutulmaz kazalardan biri; 1989 yılında Alaska’da Prince William Sound’daki 37.000 metrik ton ham petrolün döküldüğü Exxon Valdez’in petrol sızıntısı oldu. Hatta çok uzak olmayan bir zamanda 2010 yılında Meksika Körfezi’ndeki Deepwater Horizon petrol sızıntısı, petrol endüstrisi tarihindeki en büyük deniz petrol sızıntısı olabilir.”dedi.
Petrol sızıntılarını temizleme yöntemleri olsa da, bunlar genellikle çok karışık ya da ateşi kontrol altına alamamakta ki bu yanma görülen yüzeylerde kullanılan bazı yöntemler çevre için daha fazla tehlike arz eder.
Sorbentler (büyük süngerler) de kullanılır ancak bu süngerler yalnızca arda kalan son yağ izlerinin giderilmesi için veya deniz süpürücülerinin ulaşamayacağı yerlerde kullanıma uygun bir yöntemdir. Çevreyi maksimum hasardan korumanın anahtarı, yağı mümkün olan en kısa sürede o alandan uzaklaştırmaktır.
Projenin odaklandığı nokta; evsel temizlik ürünlerindeki kimyasalların bu konuda uyarlanılabilirlikleri çünkü bu bileşikler araştırma, endüstriyel üretim ve günlük hayatta zaten yaygın olarak kullanılan yüzey aktif maddeler.
Sürfaktanlar; iki sıvı arasındaki yüzey gerilimini, bir gaz ve sıvı arasındaki ya da bir sıvı ve katı arasındaki yüzey gerilimi düşüren bileşiklerdir. Başka bir deyişle; deterjanlar, ıslatıcı maddeler, emülsiyonlaştırıcılar, köpüklendirici maddeler ve dağıtıcı olarak kullanılabilirler.
Yüzen yağı deniz yüzeyinden ayırmanın bir yolu absorbsiyondur. Hidrofobik, gözenekli köpük (sıvı üzerinde yüzebilen düşük yoğunluklu bir malzeme) bu istenilen absorbsiyonu başarmak için umut verici bir aday. Son zamanlarda ortaya çıkan bu hidrofobik hibrit köpüğün sahip olduğu yapı bir dizi organik sıvıda mükemmel absorbsiyon performansı gösteriyor.
Profesör Xu ve ekibi; yağda çözünen molekülü, stearik asidi, yağ-su arasında yüzen kemisorpsiyon yoluyla suda dağılabilen alümin nano lifleri birleştirerek ‘hibrit yüzey aktif madde’ olarak adlandırdıkları bu ürünü geliştirdi.
Xu “Hibrit yüzey aktif maddemiz, hidrofilik (suya çekilen moleküller) ve lipofilik (yağlarda, yağlarda, lipidlerde ve polar olmayan çözücülerde çözünebilen) yüzeyler arasında, alümin nano-liflerine tutturulan stearik asidi; adsorpsiyon-desorpsiyon hacminine müdahale ederek durumu tersine çevirir. “dedi.
Yani bu organik-inorganik hibrit tarafından sabitleştirilmiş emülsiyonlar, basit mekanik müdahaleler ile su içindeki yağı veya yağ içindeki su gibi farklı durumlara da uyarlanabilir.
Geleneksel uygulamalardan farklı olarak, bu ‘hibrit yüzey aktif cisminin’ amfifilik özelliklerini ayarlayabilmek için başka bir dış uyarıcıya gerek yok. Bu yeni protokol kozmetik, gıda ve diğer alanlarda önemli uygulama alanlarına sahip olabilir.
Bir ekstra özellik olarak, organik-inorganik üç boyutlu katı köpükler (okyanusta veya mutfakta) buharlaşma gösteren petrol sızıntısında buharlaşmanın önlenmesinde kullanım için güçlü bir potansiyel gösteren emülsiyon sisteminleri örnek alınarak kolayca hazırlanabilir.
Kaynak :
