Vladimir Haensel
Vladimir Haensel, Nina Von Tugenhold ve Paul Haensel’in çocuğu olarak Almanya’nın Freiburg kentinde 1 Eylül 1914 yılında (I. Dünya Savaşından bir ay sonra) dünyaya gelmiştir. Gençliğini 1903-1928 yılları arasında saygın bir ekonomi profesörü olan babasının yanında Moskova’da geçirdi. Bolşevik Devrimi’nin patlak vermesiyle sarsılan ailesi Moskova’dan kaçtı. Fakat tutsak edildi ve belirsiz bir kaderi karşılamaya döndü. Resmi olarak rehabilite edilen babası profesörlüğüne tekrar başladı ve 1921-1928 yılları arasında Moskova’da Ekonomik Araştırma Enstitüsünün mali bölümünün müdürü oldu. Orada Lenin’in ilk beş yıllık planını yazdı. Haensel ailesi, 1928’de U.S.S.R’den kaçtıktan sonra kısa süre Almanya, Fransa ve Avusturya’da yaşadılar. Haensel’in babası Northwestern Üniversitesi’nde öğretim pozisyonunu kabul edince 1930 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ne geldiler.
Haensel 1931 yılında Northwestern Üniversitesinde eğitim görmeye başladı ve 1935 yılında genel mühendislik alanında lisans diploması aldı. 1937’de Massachusetts Teknoloji Enstitüsünden kimya mühendisliği üzerine master derecesini aldı.
1937’de Haensel bir araştırma kimyageri olarak Universal Oil Products Company’ye katıldı. 1939’dan 1946’ya kadar şirkette çalışmaya devam ederken, Northwestern Üniversitesi’ndeki Ipatieff Yüksek Basınç Laboratuvarı’na ünlü kataliz araştırmacısı Prof. V.N. Ipatieff’nin asistanlığı görevine atandı. Prof. V.N. Ipatieff hem Northwestern Üniversitesi hem de UOP üyesi idi. ( Ipatieff, İmparatorluk Ordusunda general ve St. Petersburg Üniversitesi’nde kimya profesörü olduğu Rusya’dan birkaç yıl önce kaçmıştı.) Haensel laboratuvarda iken eğitimine devam etti ve 1941’de Northwestern Üniversitesi’nden kimya doktorasını aldı. Aynı yıl UOP “cracking” araştırma bölümünün koordinatörü olarak görevlendirildi. Bu süre boyunca, çalışmalarında genel reaksiyonlarda platin dışındaki katalizörlerin kullanımına odaklandı. Erken başarıları arasında herhangi bir bileşiğin en büyük antiknak özelliklerine sahip hidrokarbon olan triptanı yapmak için seçici demetilasyon için katalitik bir yöntem geliştirdi. 1951’de rafineri araştırma direktörlüğü görevine atandı ve 1960’da süreç araştırması direktörü oldu. 1969’da başkan yardımcılığı ve araştırma direktörü oldu. 1972’de bilim ve teknoloji başkan yardımcılığına atandı ve bu göreve 1979 yılına kadar devam etti.
1950’lerin başında azot oksitler ve egzozda yanmamış ya da kısmen yanmış hidrokarbonlar parlak güneş ışığında reaksiyona girerek Los Angeles havzası gibi yerellerde sıklıkla yaşanan ölümcül fotokimsayal duman üretildi. 1956’dan 1974’e kadar United Oil Products’taki Haensel, 1975 model yılda neredeyse tüm ABD otomobillerinde ilk kez kullanılan otomotiv katalitik konvertörlerinde sonuçlanan araştırma ve geliştirme programlarının oluşturulmasında anahtar rol oynamıştır ve bugün neredeyse her yerde bulunmaktadır.
1979’dan sonra Haensel, UOP’de danışman ve Amherst’deki Massachusetts Üniversitesi’nde kimya mühendisliği profesörü oldu. Ulusal Bilimler Akademisi ve Ulusal Mühendislik Akademisi üyesiydi. Haensel, Ulusal Bilim Madalyası, Perkin Madalyası, Topluma Hizmette Kimyada İlk Bilimler Akademisi Ödülü, Mesleki İlerleme, Profesyonel İlerleme Ödülü (Amerikan Kimya Mühendisleri Enstitüsü), Draper Ödülü ve Şansölye Üstün Öğretmen Ödülü (Massachusetts Üniversitesi) gibi ödüller ile tanınmıştır.
Haensel, etrafındaki dünyayla ve onun ilerlediği süreçle derinden ilgilenen çok yönlü bir kişiydi. O bir sanat koruyucu idi. Özellikle arkadaşlarıyla oynamaktan ve müzikten çok hoşlanırdı. İlgisini kısa öykü yazımına kadar genişletti. Genellikle deneyimlerinden ve insanların ilerleyen bilgiye olan tepkilerinden aldığı bir ders gösteriyordu. Bunlardan belki de en iyi bilineni, Amerika’daki en ünlü mucit ve girişimcinin hayatından önemli dersler konusundaki görüşünü ortaya attığı, “Lucky Alva” isimli kısa öyküsüdür (1967).
Mesleki kariyerinin sonraki yıllarında ve Massachusetts Üniversitesinde görev yaptığı dönemde, genç bilim insanlarının kariyerlerini teşvik etmek ve şekillendirmek için yaşam deneyimini kullanma zorunluluğu hissetti. Genç bilim insanlarının dünyada gerçek bir fark yaratacak başarılı araştırmacılara dönüşmesini görmek onun için bir sevinçti. 1995’te yapılan bir röportajında “ Önemli birşey üretmek için çalışın. Yeni ve ilginç bir şeyler yapın. Hayat çok şaşırtıcı ve çok kısa”.
