Yeni Rapor Bulguları Sadece Nefes Alıp Vererek Koronavirüsün Yayılabileceğini Gösteriyor
Fotoğraf: Arjantin, Buenos Aires’teki bir süpermarket kasiyeri, COVID-19’a neden olan koronavirüsün yayılmasına karşı önlem olarak geçici plastik bir perdenin arkasındaki müşterileri bekliyor.
Science’ın COVID-19 raporlaması Pulitzer Center tarafından destekleniyor.
Ulusal Bilimler Akademisi (NAS) rahatsız edici bir fikre destek verdi: yeni koronavirüs sadece öksürük veya hapşırma yoluyla yayılan büyük damlacıklar şeklinde değil, hava yoluyla da yayılabilir. Mevcut çalışmalar kesin olmamakla birlikte, Yeni Görülen Enfeksiyon Hastalıkları ve 21. Yüzyıl Sağlık Tehditleri konusunda daimi bir komite başkanı Harvey Fineberg’in Beyaz Saray Bilim ve Teknoloji Politikaları Dairesi Başkanı Kelvin Droegemeier’a 1 Nisan’da yazdığı mektubunda “mevcut çalışmaların sonuçları normal solunumdan virüsün aerosol haline getirilmesi ile tutarlıdır.” sözleri yer alıyor.
Şimdiye kadar, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) ve diğer sağlık kuruluşları, insanlar öksürdüklerinde ve hapşırdıklarında ciddi akut solunum sendromu koronavirüs 2’nin (SARS-CoV-2) birincil bulaşma yolunun daha büyük solunum damlacıkları – 1 milimetreye kadar- yoluyla olduğu konusunda ısrar etti.
Yerçekimi, bu damlacıkları 1 veya 2 metre içinde topraklar, ancak virüsü insanların ağızlarına, burunlarına veya gözlerine dokunarak alabilecekleri ve enfekte edebilecekleri yüzeylere bırakırlar. Ancak, koronavirüs, nefes verdiğimizde ürettiğimiz ultra ince sis içinde askıya alınabiliyorsa, koruma daha zor hale gelir ve virüsün asemptomatik taşıyıcılardan istemeden bulaşmasını azaltmak için herkesin maske takması gerektiği argümanı güçlendirilir.
Tartışma, araştırmacılar bu yılın başlarında New England Tıp Dergisi’nde SARS-CoV-2’nin 3 saate kadar aerosol damlacıklarında (5 mikrondan daha az) yüzebildiğini ve bulaşıcı kalabileceğini bildirdiğinde başladı. İncelemelerinde, Fineberg ve NAS meslektaşları, Joshua Santarpia’nın yakın tarihli bir çalışması ve Nebraska Üniversitesi Tıp Merkezi’ndeki COVID-19 için tedavi edilen hastaların izolasyon odalarında yaygın viral RNA bulduğu meslektaşları da içeren diğer çalışmalara dikkat çekti. Viral RNA, ulaşılması zor yüzeylerde ve hastalardan 2 metreden fazla uzakta olan hava örneklerinde ortaya çıktı. Santarpia ve meslektaşları RNA’nın varlığından yola çıkarak, bulaşıcı viral parçacıklar bulunmamasına rağmen virüsün aerosoller yoluyla yayılabileceği sonucunu çıkardı.
NAS panelinin aktardığı bir diğer baskı, kişisel koruyucu ekipmanın (KKD) kendisinin hava kaynaklı kirlenme kaynağı olabileceğine dair endişelerini artırdı. Bu çalışmada, Wuhan Üniversitesi’nden Yuan Liu liderliğindeki araştırmacılar, sağlık çalışanları KKD’lerini çıkardıklarında, zeminleri temizlediklerinde ve enfekte bölgeler arasında hareket ettiklerinde yeni koronavirüsün havada yeniden süspanse edilebileceğini buldular. Birlikte ele alındığında, NAS paneli, “Hava damlacıkları ve aerosollerdeki viral RNA’nın varlığı, bu yollardan viral bulaşma olasılığını gösterir,” diyor.
California Üniversitesi, San Diego’daki bir aerosol kimyacısı Kimberly Prather ScienceInsider’e yazdığı bir e-postada, “Aerosolizasyonun kabul edildiğini görmek beni rahatlattı,” diyor. “Bu eklenen hava yolu neden bu kadar hızlı yayıldığını açıklamaya yardımcı oluyor.”
Ayrıca maskeler için de bu durum araştırıldı. NAS panelinde Hong Kong Üniversitesi’nden Nancy Leung ve meslektaşları tarafından bildirilen bir çalışmada alıntılar yapıldı. Virüslerin neden olduğu solunum yolu hastalıkları olan hastalardan solunum damlacıkları ve aerosoller topladılar; bazı hastalarda cerrahi yüz maskesi takıldı.
Maskeler, sadece influenza hastaları arasında hem solunum damlacıklarında hem de aerosollerde koronavirüs RNA’sının saptanmasını azalttı. Araştırmacılar, “Sonuçlarımız, cerrahi yüz maskelerinin semptomatik kişiler tarafından giyildiğinde insanlara koronavirüs ve influenza virüsü enfeksiyonlarının bulaşmasını önleyebileceğine dair mekanistik kanıtlar sağlıyor.” diye belirtti.
Tüm uzmanlar aerosollerin olası bir bulaşma yolu olduğu konusunda hemfikir değildir. Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) 27 Mart tarihli bilimsel bir özeti, ağır hastaların solunum tüpü ile entübe edildiğinde olduğu gibi, aerosol iletiminin “belirli koşullar ve aerosol üreten ortamlarda mümkün olabileceğini” belirtir. Bununla birlikte, WHO uzmanları, Çin’deki 75.000’den fazla koronavirüs vakasının analizinde hava yoluyla bulaşan vaka olmadığını ortaya koydu. Santarpia gibi çalışmalara gelince, “PCR bazlı testlere dayalı çevresel numunelerde RNA’nın saptanmasının bulaşıcı olabilecek canlı virüsün göstergesi olmadığını” belirtiyorlar.
Bununla birlikte, CDC görünüşe göre konudaki tutumunu değiştirmeye hazırlanıyor. Birden fazla habere göre, ajans Amerika Birleşik Devletleri’ndeki tüm insanların virüsün yayılmasını azaltmak için halk arasında yüz maskeleri takmasını tavsiye etmeye hazırlanıyor.
Kaynak : sciencemag.org
