Ascanio Sobrero
Asconi Sobrero İtayan’nın Casale Monferrato şehrinde dünyaya gelmiş bir kimyagerdi. Turin Üniversitesi’nde Theophile-Jules Pelouze bünyesinde patlayıcı madde olan ”guncotton” (nitroselüloz olarak bilinir) üzerine çalıştı.
Önce Paris ve Turin’de ilaç üzerine çalışan Sobrero daha sonra Justus Liebig ile beraber Gieβen Üniversitesi’nde kimya alanında çalıştı. 1840’da bir patlama sonucunda yüzü kötü bir şekilde yaralandı. 1892’de doktorasını aldı, 1845’te Turin Üniversitesi’nde profosörlüğe başladı ve 1882 ‘de emekli olana dek orada kaldı.
1847’de çalışmaları sırasında nitrogliserini keşfetti. Sobrero gliserinin yavaş bir şekilde damlatarak nitrik asit ve sülfürik asit karışımına eklendiğinde öngörülemez bir patlatma üretti. Başlangıçta ”pyroglycerine” olarak adlandırdığı bu maddenin kullanımına karşı özel mektuplarında ve makalelerinde şiddetli uyarılarda bulundu.Nitrogliserinin bir partikülünün kullanılmasının bile çok tehlikeli olduğunu ileri sürdü.
Nitrogliserinin yapısı en ufak bir titreşimle patlamaya hazır olduğundan onu geliştirmenin bir yolu görülmüyor, doğal hali sıvı olduğundan bu durum kullanımını zorlaştırıyordu. Sobrero bir ifadesinde: ” Kurbanların nitrogilserinli bir patlamada öldüklerini ve gelecekte yol açacağı tahribatları düşündüğümde onu keşfetmekten neredeyse utanç duydum.” demiştir. Hatta Sobrero keşfettiği şeyden o kadar korktu ki bunu bir yılı aşkın süre saklı tuttu.
Pelouze’nin öğrencilerinden bir başkası olan Alfred Nobel ise ailesinin kullanılmayan silah fabrikasına dönerek 1860 civarlarında farklı materyaller ile denemelerde bulundu. Maddenin güvenli bir şekilde ele alınmasının keşfinin ne kadar zor olduğunu kanıtladı. Alfred Nobel nitrogliserini zorlanmadan taşınabilecek ve işlenmesi mümkün bir bileşik üretmek için onu ”keiselguhr” (diatomit-toprak türü olarak bilinir) ile karıştırana kadar, 1886, nitrogliserin kullanılmadı. Bu formu Nobel dinamit olarak adlandırdı ve 19. yy sonlarında kara yollarının, demir yollarının, limaların mühendislik programlarında yaygın olarak kullanıldı. Nobel 1860’larda nitrogliserinin patlayıcı gücüne dayalı üretim teknikleri ve cihazlar sayesinde dünya genelinde bir çok patent aldı.
Nobel ailesi nitrogliserini ticari olarak kullanmaya başladığında Sobrero kendini dinamitin başarısından dolayı kötü hissetti. Her ne kadar Nobel, nitrogliserini keşfeden adam olarak Sobrero’yu kabul etmiş ve onurlandırmış olsa da Sobrero patlayıcı madde kullanımlardan dehşete düşmekle kalmamış aynı zamanda yeterince tanınmadığını da iddia etmiştir.
