Harvey Washington Wiley

1880’li yıllarda gıda için 50 yıllık haçlı seferi başlatan Amerika’nın pazarı fakir ve sıklıkla zararlı ürünlerle dolmuştur. Neredeyse hiç hükümet kontrolünde  olmayan vicdansız imalatçılar, Balı glikoz şurubu ile seyreltmekte; Zeytinyağı pamuk çekirdeği ile yapılmaktaydı; Ve bebeklere verilen “yatıştırıcı şuruplar” morfin ile bağlanmaktaydı. Ülke gıda ve ilaç alanında son derece sağlıksız koşullarda iken Wiley’in önderliğinde reform haraketi başlatılmış oldu. Harvey Washington Wiley , arınmış gıdalar ve ilaçlar üzerine sürekli savaş verdi. Kendisi “FDA’nın Babası” olarak bilinen bir Amerikan kimyageridir. FDA  açılımı Food and Drug Administration olup, Türkçe  karşılığı olarak  Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi  ifade edilebilir. 1883’te ABD Tarım Bakanlığı’nın baş mühendisi oldu ve 1902’de efsanevi “poison squad” araştırmalarına başladı. Wiley, 1912’de Good Housekeeping dergisinin yemek büro müdürü oldu..Kariyeri boyunca Wiley, gıda imalatında ve gıda etiketlemesinde reform yapılması için kampanya yürüttü Sonuç olarak, 1906’daki Saf GIDA ve İlaç Yasası yürürlüğe girdi. 1930’da Washington’da öldü.

Çocukluk Ve Gençliği

18 Ekim 1844’te Indiana’nın Kent şehrinde doğan kimyager Harvey Washington Wiley, Wiley, ilk yıllarını bitki yetiştirmeye ve hasat etmeye harcadı. Yerel öğretmen olan babası, çocuklarının temel eğitimini üstlendi. Bunlar, serbest devlet okullarından önceki günlerdi. Yerel okulunda parlak bir öğrenci olarak Indiana’daki Hanover Koleji’ne devam etti. Bununla birlikte, İç Savaş patlak verdikten sonra, Wiley Birlik Ordusu için savaşmak için yaptığı çalışmalara ara verdi. Savaş bittikten sonra okula döndü ve 1867’de mezun oldu.

Wiley, eğitimini Indiana Tıp Koleji’nde sürdürdü. 1871’de tıp fakültesini bitirdi ve kimyayı hocası olarak  okulda kaldı ve daha sonra Purdue Üniversitesi fakültesine kimya profesörü olarak katıldı. Purdue’dayken, Indiana eyaleti için bir kimyager olarak hizmet etme sorumluluğunu üstlendi. 1878’de Wiley, saf bal olduğunu düşündüğü şeyleri inceleyerek şaşırtıcı bir keşif yaptı. Tüketicilere satılan bazı balların çoğunlukla glikoztan yapıldığını öğrendi.

Sonra, 1883’te akademik hayattan vazgeçmeye ve şimdi Washington Tarım Bakanlığı’na baş kimya uzmanı olarak Washington D.C’ye taşınmaya ikna edildi. Asıl görevi yeni tarımsal endüstrileri desteklemekti, fakat gıda saflığına yönelik testler geliştirerek özel tutkularına devam edebildi. 

Çalışmaları

1883’de Wiley, ABD Tarım Bakanlığı’nda baş kimyaer görevini üstlendi. 1902’de efsanevi “zehirli adam” soruşturmalarına başladı. İnsan gıdalarında çeşitli kimyasal katkıların fizyolojik etkileri üzerine çalışmalar yaptı. Gönüllü insanlar üzerinde yapılan bu çalışmalar, gıdalardaki salisilat, borat, formaldehit, benzoat, sakarin ve bakır tuzlarının güvenliği konusunda şüphe uyandırdı. Haber ajansları tarafından yapılan “Zehirli Adamlar” deneylerine denk gelen çalışmalar, geniş bir ilgi gördü. Wiley, bu projede  gönüllülere (toplu olarak “zehirli ekip” lakaplı) sahip oldu ve sağlık üzerindeki etkilerini test etmek için farklı gıda katkı maddeleri seçtiler. Daha sonra, toplanan verilerin bazılarını, gıda katkı maddelerini ve gıda etiketlerini düzenlemek için bir federal kanun için kampanya yapmak için kullandı.

Wiley’in çalışması, ertesi yıl yerine getirilen 1906 Saf Gıda ve İlaç Yasası’nın geçişine yol açtı. Bu kanun, federal hükümetin gücünü, daha güvenli gıdalar ve ilaçlar için savaşın arkasına getirdi. Bu mevzuatın oluşturulmasından önce, eyaletlere ve kasabalara, topluluklarını satan gıdalar ve ilaçlarda ne olacağını izlemek zorundaydı. 1907’de Wiley, suni renklendirme ve sakarin de dahil olmak üzere şüpheli gıda katkı maddelerini nasıl algılayacağına ilişkin bilgileri içeren Foods and Their Adulteration’ı yayınladı ve balıktan,sütten ,bebeğe farklı gıda türleri hakkında geniş bilgi verdi.

Theodore Roosevelt ve William Howard Taft’ın başkanlık dönemlerinde Wiley daha sonra Gıda ve İlaç İdaresi’ne yöneldi. 1911’de gazoz üreticisi Coca-Cola’ya karşı bir dava açtı; Wiley, kafeinin “alışkanlık kazandırıcı” olabileceğine doğru bir şekilde inanarak, şirketin içeceklerinin içeriğini doğru bir şekilde tanımlamasını ve tüketicilere kafeinin bulunduğu konusunda uyarmasını istedi. Davasını kaybetmesine rağmen, Wiley daha iyi etiket ve pazarlama uygulamaları için yol açtı.

Yıllar geçtikçe Wiley, gıda ve ilaç firmalarına daha iyi ve daha güvenli ürünler üretmek için meydan okumaya devam etti ve Saf Gıda ve İlaç Kanunu’nu son derece ciddiye almaya ilişkin sorumlulukları arttırdı.Süreç boyunca, hem hükümet yetkilileri hem de sanayi liderleri ile harekete geçmek için kendisi sıkı bir çalışma yürüttü.

Her ne kadar büyük bir kişisel çekiciliği ve etkin bir kamu konuşmacı olmasına rağmen Wiley, halkın en iyi çıkarlarını düşündüğü şey için güçlü ve kararlı bir savaşçıydı. Sağlamlığı onu bir sürü düşman kazanmasına sebep oldu ve hayatının son otuz yılında etkililiği istikrarlı bir şekilde azaldı. Yine de, genel başarıları etkileyiciydi. Saf gıdalar ve ilaçlar için yaptığı çalışmaların yanı sıra Wiley, tarımsal analizin geliştirilmesinde oldukça aktifti ve 1884’te Resmi Ziraat Kimyagerleri Derneği’nin kurucusu ve 1886’da American Chemical Society ‘ın başkanlığında iki dönem görev yaptı.

Hükümetin istihdamından ayrıldıktan sonra Harvey Wiley tüketicilere yardım etme çabalarını sürdürdü. 1912’de Good Housekeeping dergisinde çalışmaya başladı ve gıda bürosunun müdürü oldu. Üç yıl sonra, okuyucuların beslenme konusundaki görüşlerini sunduğu Not By Bread Alone’ı yayınladı.

Harvey Washington Wiley, 30 Haziran 1930’da, 86 yaşında Washington’daki evinde öldü. Arlington Mezarlığı’na gömüldü. Son yıllarında, rafine şekeri saf ve katıksız tutmak için mücadele etti ve savaşı kazandı.

Wiley’in mirası, Good Housekeeping ve the Good Housekeeping Enstitüsünde yaşıyor.

Özel Hayatı

Wiley, 67 yaşındayken Anna Kelton Wiley ile evlendi.

Eserleri

Bazı eserleri aşağıda verilmiştir.Tüm eserleri aşağıdaki linkte bulunmaktadır.

• Wiley, Harvey Washington, 1844-1930: 1001 tests of foods, beverages and toilet accessories, good and otherwise; why they are so; (New York, Hearst’s international library co., 1914),

•  Wiley, Harvey Washington, 1844-1930: Analyses of cereals collected at the world’s columbian exposition, and comparisons with other data. (Washington, D.C. Govt. printing off., 1895)

•  Wiley, Harvey Washington, 1844-1930: Beverages and their adulteration; origin, composition, manufacture, natural, artificial, fermented, distilled, alkaloidal and fruit juices, (Philadelphia, P. Blakiston’s Son, [c1919])
• Wiley, Harvey Washington, 1844-1930: Culture of the sugar beet / (Washington : U.S. Dept. of Agriculture, Office of Experiment Stations, 1891)