Berko İlaç ile Röportaj
1 -) Merhaba, öncelikle röportaj için çok teşekkür ederiz. Sizi biraz tanıyabilir miyiz?
Diyarbakır Maarif Koleji’nden ve Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi’nden mezunum. 1973 yılında Diyarbakır’da Beran Eczanesi’ni açtım. 1979 yılında işlerimi geliştirerek Beran Laboratuvarı’nı kurdum. 1980 yılında Beran Laboratuvarı’nı İstanbul’a taşıdım ve 1984 yılında da Berko İlaç ve Kimya San. A.Ş.’yi kurarak ilaç sanayine geçiş yaptım. Halen Berko İlaç Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı yürütmekteyim. Sanayici kimliğimin yanı sıra, “Henek – Henek II” isimli iki mizah kitabım, bir romanım ve iki de şiir kitabım var.
2 -) Berko İlaç’ın kuruluşu hakkında bilgi verir misiniz? Bir kuruluş hikayeniz var mı?
1970’li yıllarda, eczane eczacılığı yaptığım yıllar, bir gece nöbeti sırasında eczaneme gelen reçetede yazan “serum fizyolojik 20 ml” adlı ilacın hayatımı değiştireceğini düşünemezdim. Bugün damlalıklı şişelerde üretilen serum fizyolojik burun damlaları o yıllarda eczanelerde hazırlanırdı. Basit bir preparat olan burun damlası, bizleri ve hastaları gerçekten yoruyordu. Kendi kendime sordum, “Neden böyle bir ürün diğer damlalar gibi üretilmiyor? İlk fırsatta böyle bir ürün yapacağım.” diyerek belki de ilaç sanayine ilk adımımı atmış oldum. Nihayet bir nöbet gecesi aklıma gelen serum fizyolojik fikri “Berkofiz” olarak hayata geçmişti. Berkofiz, uzun yıllar ilk ve tek ürün olarak devam etti ve kafamda başka bir fikrin doğmasına neden oldu; “Küçük de olsa ilk ve tek olmak”. Bu fikir kendime ait farklı bir kulvarda yer almamı sağladı. Bu bakış açısından yola çıkarak çinko elementini “Zinco” markası altında ilk defa Türk tıbbının hizmetine sunduk.
3 -) Sektörde birçok ilaç firması mevcut, Berko İlaç firmasını diğer firmalardan ayıran noktalar nelerdir?
Berko İlaç, bir önceki soruda da aktardığım gibi kendi kulvarında yenilikçi ürünleri ve uygulamalarıyla adından söz ettiren bir firma. Damlalıklı şişede serum fizyolojiği, çinkoyu ve bunun gibi pek çok ürünü Türk tıbbına kazandırmış bir firmayız. Piyasada olmayan yenilikçi ürünleri sektöre kazandırmamızın yanı sıra, pazarlama alanında da kendine özgü yenilikçi ürün ve uygulamalarımız var. Örneğin, Türkiye’de bir ilk olan kaşık formuyla pazarlama alanındaki yenilikçi bakış açımızı ortaya koyduk. Bazı ürünlerimizi tek kullanımlık kaşık formunda üretiyoruz. Hatta bu uygulamamızla ile Altın Havan 2014 ödüllerinde “Yılın İnovatif Ambalaj Ödülü”ne layık görüldük. Limon aromalı ve balık kokmayan balık yağı ürünümüz ile Avrupa’nın lezzet konusundaki lider ve bağımsız otoritesi ITQI “Üstün Kalite ve Tat Ödülü”nü almaya hak kazandık. Aynı zamanda balık yağı ürünlerimizde dönemin ünlü çizgi film karakterleri olan Pepee ve Caillou gibi karakterleri ürün kutularımızda kullandık.
Tüm bu uygulamalarımızın yanı sıra, diğer firmaların yönetim kurulu başkanlarının aksine, ben bizzat Türkiye’yi karış karış geziyorum. Eczacılarla, doktorlarla yemek yiyorum, sohbet ediyorum. Edebiyata olan merakımdan bahsetmiştim, doktor ve eczacılara belki 50 bine yakın kitaplarımdan dağıtmışızdır. Yazdığım şiirleri kendi sesimle okuduğum CD bile yaptım. Çalışmakta olduğumuz binada da farklı bir enerji vardır. Örneğin binamızın girişinde duran eski bir arabayı bozup saksı yaptık ve içine menekşeler ektik. Sonra güvenlikten içeri girdiğinizde, sizi havuzlu güzel bir bahçe karşılar ve havuzun üstünde güzel, ferforje bir köprü vardır. Ana binaya girmek için köprüden geçersiniz. Bahçemiz, Japon bahçesi gibi çiçekler içindedir. İçeri girdiğinizde çok güler yüzlü bir ekip sizi karşılar. Yukarı çıktığınızda karşınızda klasik olmayan, farklı bir yönetim kurulu başkanı ile karşılaşırsınız; rahat ve arkadaş gibi, sanat yönü de olan, hem sanayici hem de sanatkar…
Bir diğer farklı yönümüz ise çocuk tiyatromuzun olması. Sosyal sorumluluk projelerine çok önem veriyoruz ve topluma sanatla katkı sağlayan projeler üretmeyi önemsiyoruz. Bu yaklaşımdan yola çıkarak Berko Çocuk Tiyatrosu’nu kurduk. Berko Çocuk Tiyatrosu, 3. tiyatro sezonuna girdi ve ilk oyunu Berfu’nun Rüyası ile bugüne kadar okullarda, belediyelerde, kültür merkezlerinde ve çeşitli sahnelerde 50’yi aşkın oyunu ücretsiz olarak çocuklara ulaştırdık. 2016 yılında “Junior Chamber International (JCI)”ın düzenlediği Uluslararası Kurumsal Sosyal Sorumluluk Ödülleri’nde (ICSR) “kültür ve sanat” kategorisinde ödüle layık görüldük. Tüm bu saydıklarım Berko İlaç’ın farkını ortaya koyan noktalardır.
4 -) Berko İlaç’ın Türkiye ve dünya ilaç pazarlarındaki yeri hakkında bilgi alabilir miyiz?
Türkiye ilaç pazarında yüzde yüz yerli sermaye ile kurulmuş ve faaliyet gösteren; 60 ürünü ve 550’ye yakın çalışanı ile hızla büyüyen bir kariyer firmasıyız. 2016 yılı satışlarımız 21 milyon kutu ve 120 milyon TL şeklindeydi. 2017 yılı hedeflerimizi ise 24 milyon kutu ve 145 milyon TL olarak planlıyoruz. Dış pazarlarda ise yakın zamanda üretim tesislerimiz beslenme desteği ürünleri için FDA kaydını tamamladı ve ABD pazarına girdik. ABD’nin yanı sıra 40’a yakın ülkeyle ihracat sözleşmesi imzaladık ve ihracat yapıyoruz. Gelecekte ihracat yapmayı hedeflediğimiz ülkeler arasında ise Rusya, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Güney Amerika ülkeleri ve Afrika ülkeleri bulunuyor.
5 -) Üretim tesislerinizden ve ürünlerinizden bahseder misiniz?
Berko İlaç Sultanbeyli Üretim Tesisleri, GMP standartları göz önünde bulundurularak dizayn edilmiştir. GMP standartlarının sıkı bir şekilde uygulandığı; ürün, çevre ve çalışan güvenliğinin ön planda tutulduğu bir üretim tesisi anlayışı hedeflenmiştir. Berko İlaç Sultanbeyli Üretim Tesisleri, Faz I ve Faz II olmak üzere toplamda 10 bin metrekare kapalı alanı olan 2 üretim tesisinden oluşuyor; yine 10 bin metrekare kapalı alana sahip 3. üretim tesisi olan Faz III’ün inşaatı devam ediyor. Berko İlaç Üretim Tesisleri’nde T.C. Sağlık Bakanlığı ruhsatlı farmasötik ürünlerin ve T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan ruhsatlı takviye edici gıda preparatlarının üretimini gerçekleştiriyoruz.
6 -) Gıda takviye ürünleri nelerdir, bu konuda ayrıntılı bilgi alabilir miyiz?
T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından onayı verilen, ilaç kategorisinde olmayan, normal beslenmeyi takviye etmek amacıyla ve reçetesiz olarak tüketicinin eczanelerden temin edebileceği ürünler, takviye edici gıda ürünlerdir. Bu alandaki ürünleri Türkiye’de ilk başlatan firma Berko İlaç’tır. Bakanlığın bu alandaki ilk ruhsatını biz aldık ve şu an tüm ürün gamımızın %7’sini oluşturuyor. Türkiye’de bu alanda bir denetim zafiyeti mevcut. Bu sebeple tüketicinin dikkatli olması ve eczacısına danışarak, bakanlık onaylı olan ürünleri, sadece eczaneden temin etmesi gerekmektedir.
7 -) Firmanızda ki AR-GE çalışmaları hakkında bilgi almamız mümkün mü?
Ar-Ge, iş geliştirme, ruhsat departmanlarımız yoğun bir şekilde projeler üretiliyor ve başvuru gerçekleştiriliyor. Üretim tesisleri içinde faaliyet gösteren ve 15 kişiden oluşan Ar-Ge departmanımızda, 18 adet güncel proje yürütülüyor. 60’ı aktif olarak piyasada yer alan ve toplamda 80 adet ruhsatlı ürünü olan ruhsat departmanımızın, yürütmekte olduğu 29 adet başvuru dosyası T.C. Sağlık Bakanlığı ruhsat biriminde bulunuyor. İş geliştirme departmanı ise benim desteğimle farklı ve yeni ürünleri projelendirmeye devam ediliyor.
8 -) Sizce 2017 yılında ilaç sektörünü etkileyecek olan en önemli konular hangileridir?
2017’de ilaç sektörünü etkileyecek en önemli iki konu, TİTCK’nın (Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu) ruhsatlandırma politikaları ve SGK’nın ilaç geri ödeme politikalarıdır. Bir diğer önemli konu ise döviz kurlarının artması sebebiyle maliyetlerin artması ama sabit kur uygulaması sebebiyle ürünler için fiyat alınamamasıdır. Bu sebeple ilaç sanayi düşük karlılıkla çalışmaktadır.
9 -) Milli ilaç ya da yerli ilaç üretimi hakkında neler düşünüyorsunuz. Bu konuda çalışmalarınız var mı?
Yerli ilaç sanayinin önü ciddi şekilde açıldı diye düşünüyorum. Yeni çıkan yasa ile teknolojisi Türkiye’de olan her ürün artık Türkiye’de üretilecek. Bir-iki yıl içinde farklı ilaç üreticileri bu teknolojiye sahip ilaç üretim tesislerine ihtiyaç duyacak. Bizim de var olan 10 bin m2’lik üretim tesislerimize ilave, şu an inşaatı devam eden 11 bin m2’lik yeni tesisimiz mevcut. Bu gelişme bizim önümüzü çok açtı. Yeni tesisimiz için uluslararası firmalardan teklifler almaktayız ve değerlendirmelerimizi yapıyoruz.
10 -) Berko İlaç’ta hangi bölümden öğrencilere staj yapma imkanı tanıyorsunuz? Kabul ederken ne gibi şeyleri dikkate alıyorsunuz?
Berko İlaç, ağırlıklı olarak eczacılık, fen, mühendislik fakülteleri öğrencileri başta olmak üzere işletme ve iktisat fakültelerinden de öğrencilere staj imkanı sağlamaktadır. Berko İlaç, stajyer alımlarında, adayın gittiği üniversiteyi, okuduğu bölümü, başarı durumunu, staj konusundaki istekliliğini, sonrasında kurum bünyesinde çalışabilme durumunu, staj yapma konusundaki istek ve arzusunu dikkate alarak değerlendirmektedir. Bununla birlikte Berko İlaç’ta stajyerlerin, staj sürecinde farklı bölümleri de tanıma noktasındaki talepleri olumlu karşılanmakta, farklı bölümlerde stajlarını sürdürme imkanına da sahip olmaktadırlar.
11 -) Şirketinizdeki kariyer basamakları hakkında bilgi alabilir miyiz?
Berko İlaç’ta uzman yardımcısından başlayıp, direktörlüğe kadar uzanan bir yapı söz konusudur. Tüm pozisyonların geçiş süreçleri sistematik olarak belirlenmiş, her pozisyonun yetkinlikleri ve beklenen seviyeleri sistem üzerinde tanımlanmıştır. Berko İlaç’ta terfi süreçleri “Kariyer Gelişim Planlamaları” üzerinden yürütülür. Bu süreçte ayrıca, kişinin “eğitim ve deneyimi, performans ve 360 değerlendirmeleri, mentorluk ve assessment sonuçları” belirleyici unsurlardır.
12 -) İlaç sektöründe birçok pozisyon mevcut… Sektörden mezun olan arkadaşların birçoğu ilaç sektöründe görev almak istiyor. Kimya veya eczacılık üzerine bölüm bitiren arkadaşlar hangi pozisyonlarda görev alabiliyor ve bu pozisyonlarda işe alırken nelere dikkat ediyorsunuz? Berko İlaç firmasında çalışmak isteyenlere ve yeni mezunlara önerileriniz nelerdir?
Üniversitelerin kimya ve eczacılık bölümlerinden mezun olan adaylar, Ar-Ge, kalite kontrol, satın alma, üretim planlama, ruhsatlandırma ve pazarlama departmanlarında görev alabilmektedirler. Adayın başvuruda bulunduğu alanda daha öncesinde staj yapmış olması ve o alanda çalışma isteğini hissettirmesi, adayın değerlendirilmesi aşamasında dikkat edilen bir husustur. Ayrıca adayın stajını Berko İlaç’ta başarılı bir şekilde tamamlamış olması da öncelikli olarak değerlendirilmesini sağlamaktadır.
Sektörde gelişen ve büyüyen firmalara başvurmalarını, stajlarını farklı alanlarda yaparak kendilerine en uygun ve öncelikle çalışmak istedikleri alanlara iş başvurularını yapmaları önerilmektedir. Ayrıca, iş arama sürecine henüz okuldayken doğru staj yerlerini seçerek başlamaları ve staj sürecinde istekli, öğrenmeye açık olmaları ve staj yerindeki çalışan ve yöneticiler ile iyi ilişkiler kurarak, okulu bitirdiklerinde kendilerine bir iş fırsatı oluşturabilecek bir süreç olarak staj sürecini değerlendirmeleri de yeni mezunların iş bulmalarını mutlaka kolaylaştıracaktır.
Röportaj için çok teşekkür ediyoruz.
Soruları Hazırlayanlar
Yavuz Selim Kart Özgenur Geridönmez Ece Özten
