Embriyolarda Gen Düzenlenmesinin, Laboratuvar Testleri ile Riskli Olduğu Gösterildi
Fotoğraf : Embriyoların gen düzenlenmesi.
Bir laboratuvar deneyi, insan embriyosundaki kusurla DNA’yı tespit etmeyi amaçladı. Fakat bu tür gen düzenlemelerinde neyin yanlış gideceğini ön görmek zor olduğundan, bilim insanları bunun denenmesinin çok güvensiz olabileceğini belirtti. Vakaların yarıdan fazlasında, tüm bir kromozomun veya büyük parçalarının kaybı gibi istenmeyen değişikliklere neden oldu.
Columbia üniversitesi araştırmacıları çalışmalarını Cell dergisinde anlattı. Çinli bir bilim insanı 2018’de embriyolarda kullandığı kimyasal bir araç olan CRISPR-cas9’u, dünyanın ilk geni düzenlenmiş bebeklerini yapmasına yardımcı oldu. Bu olay onun hapse atılmasına ve uluslararası baskılara sebep oldu.
Yalnızca embriyolar, spermler veya yumurtalar üzerinde bu metodun kullanılması gelecek nesillere geçebilecek değişikler yapar. Bilim insanları ve etik uzmanlarından oluşan birkaç uluslararası panelde, bunun güvenli bir şekilde yapılabileceğini bilmek için çok erken olduğunu ve yeni Columbia çalışmasının olası zararlar alabileceği söylendi.
Çalışmayı yöneten biyolog Dieter Egli, “Çalışmalarımız 2 yıl önce bilinseydi, herhangi birinin devam edeceğinden şüphe ederdim. Ve bu hamilelik amaçlı embriyolarda denendi.” diye ekledi.
Araştırmacılar, sağlıklı donörlerden yumurta ile 40 embriyo ve gen mutasyonu olan bir adamdan sperm aldılar. DNA alfabesinde eksik olan bir harf renk körlüğüne sebep oldu. Düzenleme, eksik harfi ekleme üzerine amaçlandı böylece gen çalışacaktı.
Bu tür girişimler için en uygun zaman olduğu düşünüldüğünden bazı embriyolarda, düzenleme işlemi döllenmede denendi. Diğer embriyolar, 2 hücre içerdiklerinde ve neredeyse iki günlük olduklarında düzenlendi. Hücreler, daha sonra mutasyonun kaç tanesinin onarıldığını görmek için çeşitli gelişim aşamalarında analiz edildi.
Şaşırtıcı bir şekilde, döllenme sırasında düzenlenen embriyolardaki hücrelerde işe yaramadı. Daha sonraki aşamada düzenlenen embriyolardan sadece 45 hücrenin üçünde çalıştı.
Egli, geri kalanların çoğunda, “Mutasyonun düzeltilmesi yerine, mutasyonu taşıyan kromozomun ortadan kalktığını gördük.”- embriyoya muhtemelen zarar veren şiddetli bir değişiklik dedi. Diğer birçok hücre, kromozomlara da zarar verebilecek değişiklikler gösterdi.
Yeni çalışma, gen düzenlenmesinin, Down Sendromu gibi kromozomun ekstra bir kopyasının neden olduğu bozuklukları düzeltmek için umut vadediyor. Ancak, Dr. Eric Topol yazdığı bir mailde, “Yeni çalışmada ortaya çıkan riskle birlikte bunu denemek için fazla hazır olmadığımız.” şeklindeki iddiasını belirtti.
“San Diego’daki Scripps Research Translational Enstitüsü’ne başkanlık eden ve yeni çalışmada herhangi bir rolü olmayan Topol “Bu, insan embriyosunun düzenlenmesi hakkında zaten ifade edilmiş endişeleri başka bir seviyeye taşıyor.” diye ekledi.
ABD’de federal fonlar insan embriyoları üzerine araştırma yapmak için kullanılamaz, bu nedenle Columbia araştırmacıları iki vakıftan bağış aldılar. Bazı bilim insanlarının gen terapisi veya analiz şirketleri ile bağları vardır.
Kaynak : independent.co.uk
