Henri Braconnot
Henry Braconnot, Fransız kimyager ve eczacı. Braconnot’un çalışmaları kimyayı geliştirmek içindi. Adı sebzelerin bileşiklerini çekme işlemi (ekstraksiyon) ile anılıyordu. Sebzelerin kimyası ve fizyolojisine önemli ölçüde katkıda bulunan çok yönlü bir bilim adamıydı. Nitroselüloz, pektin, glisin, albumin, popülin, pirigallik ve gallik asit gibi bileşiklerin keşfini gerçekleştirdi. Araştırmalarından bazıları: bitkisel asitler,yağlar,alkol içeren bazı ekstraktif bileşikler,organik bitki kimyasalları, selülozun nitrasyonu, renk kimyası ve hidrolojisi, fizyolojik kimya, toksikoloji, mineraloji.
Hayatı
Bitkisel kimyanın öncüsü olan Henry Braconnot, 29 Mayıs 1780’de Fransa’da dünyaya geldi. Babası Gabriel Braconnot bir avukattı ve 1787’de vefat etti. Annesinin yalnızca Henri’ye değil, aynı zamanda küçük kardeşi André’ye de bakması gerekiyordu. Annesi Henri’yi bir Benedictine okulu olan Collège de Commercy’ye kaydettirdi, ancak Braconnot sıkı disipline karşı isyan etti ve annesi ona özel eğitim olanakları bulmak zorunda kaldı. Madam Braconnot, fizikçi Huvet ile evlendi. Bu durum Braconnot’un mutsuzluğunun artmasına sebep oldu.
Braconnot, on üç yaşındayken Nancy’de bir eczacıya çırak olarak girdi. İki yıl sonra bir askeri hastanede eczacı olarak çalışmak için Strazburg’a gitti. 1802 yılına kadar Strazburg’da kaldı, birtakım kurumlarda bilimsel ve tıbbi konularda eğitim gördü, en önemlisi Bas-Rhin Ecole Centrale du Département oldu. 1802’de Fourcroy ve Étienne Geoffroy Saint-Hilaire gibi armatürlerin kimya, biyoloji ve jeoloji derslerine katılarak bilimsel eğitimini tamamlamak üzere Paris’e gitti. Öğretmenleri üzerinde iyi bir izlenim bıraktı ve ilk büyük makalesi olan “Recherches sur la force asimilatrice dans les végétaux”i (1807) yazdı.
Braconnot, Fourcroy’un etkisi ile Jardin Botanique de Nancy’nin müdürlüğüne geldi. Bu pozisyon, kariyerinin geri kalanında da devam etti. 1823’te Fransa Enstitüsü’ne üye olarak seçildi. Üvey babasının ölümünden sonra Braconnot çok bağlı olduğu annesi ile (annesinin 1843 yılındaki ölümüne kadar) birlikte yaşadı. Braconnot, çok basit bir yaşam sürdü; onun eğlenceleri edebiyat ve tiyatroydu. Yetişkin yaşta, çocukluğunun aksine, hayli utangaçtı. Bu yüzden hiç evlenmedi.
Braconnot’un araştırmaları botanik ve kimyaya olan ilgisinden kaynaklanıyordu. Çalışmalarını özgün ve yenilikçi kılan şey teoriler ya da deney yöntemleri ile ilgili herhangi bir yenilik değildi, bu özgünlük otuz yıldan fazla süren araştırmaların kapsamı ve ayrıntılı olmasıydı. İlk makalelerinden biri bitkilerin kompleks organik bileşenlerinin basit inorganik maddelerden sentezlendiği basamakları aydınlatma girişimi ile ilgiliydi.Braconnot’un analiz yöntemleri yeterli değildi. İlk ve nihai ürünlerin toplu olarak dikkatli gravimetrik tayinlerini yapmasına rağmen, keşfettiği ürünlerin niceliksel analizini hiç denememişti. Genellikle, bu tür maddeleri yeni “bitkisel asitler” veya “hayvansal maddeler” olarak tanımlamaktaydı. Bu maddelerin kimyasal özelliklerine ilişkin fikir vermek onun için yeterliydi.
Braconnot, 1807-1819 yılları arasında çeşitli bitki ve hayvan maddelerini analiz etti. İlk keşiflerinden biri mantarların içindeki selüloz bileşeniydi. Braconnot bu bileşeni fungine olarak adlandırdı. 1817’de Fourcroy tarafından açıklanan, Berzelius tarafından desteklenen ve sebze maddelerinde tek bir “eksiltici ilke” bulunduğu fikrini reddeden bir yazı yayınladı. Ertesi yıl, elajik asit keşfini yayınladı. 1819 yılının başlarında Braconnot, sülfürik asidin odun ve odunsu lifler üzerindeki etkileri üzerine bir dizi araştırmaya başladı. Konsantre sülfürik asit ile işlendiğinde testere talaşının bir zamka dönüştüğünü keşfetti. Bu zamk şekere dönüşebiliyordu ve Braconnot bu bileşiğe ‘’vegeto-sulfuric’’ adını verdi. Bu bileşik 1797’de Vauquelin tarafından da keşfedilmişti.
Braconnot yağlı malzemeler üzerinde çalıştı ve katı yağlardan yağlı fraksiyonu ayırmak için oldukça becerikli bir yöntem geliştirdi. Bu yöntemle, neredeyse doğasını tanımadığı ve stearin olduğuna inandığı stearik asidi keşfetmek için çalıştı.
Patates nişastası ve odun üzerinde yoğunlaştırılmış nitrik asit reaksiyonu ile, ksiloidini (nitroselüloz) keşfetti. Sülfürik asidin hayvansal maddeler (jelatin, kas lifleri ve yün) üzerindeki etkilerini incelemeye devam etti. Jelatinle çalışırken glikokol (glisin) olarak adlandırılan sucre de gélatine adlı şeker benzeri bir madde keşfetti. Ayrıca, sülfürik asit, yün ve kas lifini, lösin olarak adlandırdığı beyaz bir maddeye dönüştürdü. Braconnot, 1820’lerde ve 1830’larda pek çok madde keşfetti: pektik asit, albümin, prigallik asit, gallik asit, maleik asit gibi. Birçok makalesi ‘Annales de Chimie et de Physique’ ,‘Le Bulletin de Pharmacie’, ‘Le Journal de Chimie Medicale’’de yayınlanmıştır.
