Patlayıcı Bir Materyal Olan Dinamit Hakkında İlginç Bilgiler
Güvenli Bir Patlayıcıdır
Nobel’in icadı çok büyük bir şey olsa da, ilk bulunan patlayıcı bu değildi. Barut, milattan sonra dokuzuncu yüzyılda Çin’de keşfedildi ve 1200’lü yıllara kadar Avrupa’daki savaşlarda kullanıldı. 1846 yılında Ascanio Sobrero adlı bir İtalyan, Bristol Üniversitesi Kimya bölümü web sayfasına göre, yüksek uçuculuktaki patlayıcı olan nitrogliserini buldu. Bunu bulmanın yolu çok basitti: Bu yol, nitrik asit ve sülfürik asit bileşenlerini içeren bir karışıma gliserin ilave edilmesini içeriyordu. Fakat nitrogliserinin rahatsız edici bir alışkanlığı vardır, saf halde olmadığında uyarı olmaksızın patlayabilir ve en ufak bir ittirme de Bristol Üniversitesi’ne göre patlamalara sebebiyet verebilir.
Nobel’in bu yeniliği, Nobelprize.org sitesine göre, bu uçucu materyalin kieselguhr (veya diyatomik toprak) ile karıştığında sabit hale gelebileceğini keşfediyordu. Daha yeni, daha güvenli patlayıcı, kil gibi yoğrulabilir ve daha sonra farklı şekillerde şekillendirilebilir ve karton tüplere dökülür. Bu yöntem ani patlamalara karşı daha az benzerlik içerir.
Şok Dalgası
Dinamit yapabilmenin anahtar yollarından bir tanesi de nitrogliserin patlamasının hatasız bir şekilde olmasının yolunu bulmaktır. Nobel, patlayıcıyı patlatabilmek için şok dalgası kullanma fikrini öne sürmüştür. Nitrogliserinin patlaması için hızlı bir ısınmaya ihtiyacı olabileceğini ve bir şok dalgasının ani ısınmaya yakın bir ısınmayı sağlayabileceğini düşünmüştür. Bu taslağı gerçekleştirebilmek için, dinamit tapası (veya fünyeyi) icat etmiştir. Dinamit tapası, bir başka patlayıcı maddede, daha büyük bir patlamayı ateşleyen küçük, besleyici bir patlama başlatır. İlk prototipte, dinamit tapası, bir fünyenin aydınlatılmasıla patlatılan siyah barutla doldurulmuş bir ahşap tıkaç kullanılmıştır. Barutun patlaması, dinamitte büyük bir patlamayı tetiklemiştir.
İnşaat Projeleri
Nobel kendisi Stockholm’de bir inşaatçıydı ve başlangıçta dinamiti ağır manevra olmadan, insanların kayayla patlamalar yapmasına, tünelleri oymalarına ve demiryollarını daha kolay inşa etmelerine yardımcı olarak, inşaatta devrim niteliğinde bir şey olarak tasarladı.
Bununla birlikte, bu tür projeler için, patlatma jelatin (çoğunlukla jelatinleştirilmiş jelatin ve bazı nitroselüloz) adı verilen daha sonraki buluşu, daha da faydalı olduğunu kanıtladı, ancak dinamitten daha pahalıydı ve elde edebilmek biraz zaman aldı.
Kaynak : livescience.com
