Uyku Geni Bulundu
Amerika Birleşik Devletleri’ den ve Japonya’dan oluşan uluslararası bilim insanları ekibi, yağ asidi bağlayıcı protein 7 (fatty acid binding protein 7) (FABP7) olarak anılan belirli bir genin, insanlar da dahil olmak üzere üç farklı hayvan tarafından deneyimlenen uyku kalitesine nasıl dahil olduğunu görmüşlerdir. Çalışma 5 Nisan 2017’de Science Advances dergisinde yayımlandı.
Washington Eyalet Üniversitesi Elson S. Floyd Tıp Okulu’ndan baş yazar Dr. Jason Gerstner: ‘’Uyku, bazı önemli fonksiyonlara hizmet etmelidir. Fakat bilim insanları olarak bunun ne olduğunu hala anlamıyoruz. Buna yakın olabilmenin bir yolu da nasıl ayarlandığını ya da türler arasında paylaşılmış hangi süreçlerin var olduğunu anlamaktan geçiyor.’’ diyor.
Dr. Gerstner ve yardımcı yazarlar genlerin uyku-uyanıklık döngüsü üzerindeki ifadenin değişikliğine baktı ve fare beyninde gün boyu değişen FABP7 geninin ifadesini buldu.
Alt edilmiş FABP7 geni olan bir fare, bozulmamış gene sahip normal bir fareye kıyasla daha uyumlu bir uyku süreci geçirmiştir.
Bu önerilen FABP7, memelilerde normal uyku için gereklidir.
FABP7’nin insanların normal uykusunda gerçekten de ihtiyaç olup olmadığını görmek için araştırmacılar, kendi DNA analizlerini içeren yedi günlük bir uyku çalışmasından geçen yaklaşık 300 Japon erkeğinden alınan verilere baktılar.
Bu erkeklerden 29’unun FABP7 proteininin üretiminden sorumlu bir gen değişkenliğinin olduğu ortaya çıktı. Farede olduğu gibi daha uyumlu bir uykuya meyilli oldular.
Diğer insanlar gibi aynı miktarda uyku çekmek istediklerinde, uykuları, uyumaları gerektiğinde daha fazla uyanık olduklarından, çok ta iyi değildi.
Sonuç olarak, yazarlar transjenik meyve sinekleri yaptılar. Normal ve mutasyonlu FABP7 genlerini yıldız şeklindeki astosit ismindeki gliyal hücrelere soktular.
Gliyal hücrelerin beyindeki bilgi işlemcileri olan nöronlara, yalnızca destekleyici karakterler olduğu düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar son zamanlarda, nöronlarda olduğu gibi, gliyal hücrelerin kimyasal nörotransmitterlerin ve davranış kontrolünün salındığını bulmuşlardır.
Sineklerin uykularını görüntülemek için, ekip bir sineğin uyanık olup olmadığını infrared ışın kullanarak aktivite değişimlerini otomatik kaydeden bir ‘Drosofil Aktivite Monitörü’ kullandı. Eğer ışın kırılması beş veya beşten fazla dakikada kırılıyorsa, makine sineğin uyuduğu sonucuna varıyor.
Mutasyonlu FABP7 genine sahip sineklerin, normal uyku süresindeyken ışını daha sıkça kırdığı sonucuna varılıyor.
FABP7 geninin düzgünce fonksiyonlanması olmayan fareler ve insanlar gibi, mutant FABP7 sinekleri daha uyumlu bir uyku süreci geçirir.
‘’Bu, astrositlerde bu türlerin hepsinde birleştirilmiş uykuyu düzenleyen bazı altta yatan mekanizmaların olduğunu öne sürüyor.’’ dedi Dr. Gerstner.
Daha da dikkat çekici olan, meyve sineklerinin 60 milyon yıl kadar yeryüzünde olmalarıydı.
‘’Bu, evrimleşme zamanından beri süren bir eski mekanizmayı bulduğumuzu gösterir. Evren, eğer çok önemli değilse bazı şeyleri etrafında bu kadar uzun süre tutmaz.’’ dedi Dr. Gerstner.
Kaynak : sci-news.com
