Hafta Sonu Ekstra Uyumak Geçmiş Uyku Eksikliğini Telafi Etmiyor

Ne zaman hafta içinde kötü uyku çeksek, hafta sonu kaybettiğimiz uykuyu telafi edebileceğimizi düşünür ve bu düşünce ile kendimizi rahatlatırız. Ancak, yapılan yeni çalışmalar kötü haberlerle geldi: Hafta sonu uyumak kronik uykusuzluğun vermiş olduğu zararı gideremiyor.

Araştırmacılar uyarıyor, uykusuzluğa çözüm bulmak için hafta sonu yalanlarına güvenmemezi söylüyor.

Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), Amerika Birleşik Devletleri’ndeki tüm yetişkinlerin yaklaşık üçte birinin CDC’nin yönergesinde “en az 7 saat” olarak belirttiği uyku süresinin uyku eşiklerini karşılamadığını düşünmekte.

Uyku eksikliği, uyku düzensizlikleri de dâhil olmak üzere çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir, ancak genellikle günlük stres, aşırı iş sorumluluğu ya da farklı bir yoğun yaşayıştan kaynaklanabilir.

Gece çok az uyumak obezite, diyabet ve kalp damar hastalıklarına sebep olmak üzere belirli metabolik durumların gelişmesine de sebep olmakta.

Genellikle hafta içi düzensiz uyuduğumuzda, çoğumuz hafta sonları geç saatlere kadar uyumanın eksikliği kapatacağını düşünürüz. Geçen yıl Journal of Sleep Research’ün yayımladığı çalışmaya göre, bu uygulamanın sağlık anlamında faydalı olabileceği öne sürüldü.

Bununla birlikte, güncel Biyoloji’de ortaya çıkan yeni bir takım çalışma, bu sonuçlara aykırı. Yeni araştırmalar, hafta sonu uyku telafisinin aslında; hafta boyunca uyku kaybının sebep olduğu hasarları tersine çevirmek için yeterli değil.

Çalışmanın yazarı olan Kolorado Boulder Üniversitesinden Kenneth Wright’ın belirttiğine göre  “Bu çalışmalardan çıkan ana sonuç, yapılan hafta sonu uyuklamalarının ya da telafi uykusunun, istenildiği gibi uyku kaybına bağlı metabolizma bozulmalarını tersine çevirmek için etkili bir önlem olarak görünmediğidir.”

Telafi Uykuları Yeterli Etkiye Sahip Değil

Çalışmayı gerçekleştiren araştırmacılar hafta sonu yalanlarının kronik uyku kaybının olumsuz etkilerini giderip gidermediğini test etmek için, 36 genç, sağlıklı yetişkin katılımcıyla bir deney gerçekleştirdi.

Katılımcılar rastgele üç gruba ayrıldı gruplar:

• Birinci grup hafta içi ve hafta sonu her gece 5 saat uyuyacak
• İkinci grup ise hafta içi 5 saatlik uyku ve bu beş saatlik uyku sürelerini takiben hafta sonu iki gece sınırsız uyuyacak

Üçüncü yani kontrol grubu ise hafta içi ve hafta sonu her gece 9 saat uyuyacak.

Gece kuşları günlük hayatta saat dilimlerini çok hızlı geçmekten kaynaklanan bedensel ritim bozukluğunu yaşayabilir.

Geç uyuyup geç mi kalkıyorsun? Bu durum sizde kötü sonuçlar doğurabilir.

Araştırmaların sonuçlarında, tüm hafta boyunca uykusunu sınırlamak zorunda kalanların, akşam yemeğinden sonra uyuklama alışkanlığı kazandıkları; bunun aynı zamanda kilo artışına da sebep olduğu gözlemledi.

Ancak, hafta sonu bol uyuyan katılımcılar, akşam yemeğinden sonra atıştırma yapanların; sınırlı bir uyku rejimine sahip olanlara kıyasla daha az kalori artışına sahip oldukları gözlemlendi.

Bununla birlikte, hafta sonları uyuma şansına sahip olsalar dahi, hafta boyunca kısıtlı uyku düzenine geri dönen kişilerde, vücut uyku saatlerinin düzensizliklerinden dolayı akşam yemeğinden sonra atıştırma alışkanlıklarını sürdürdükleri ve bununla beraber kilo artışları olduğu gözlemlendi.

Bazı şaşırtıcı bulgularda ise

Bazı spesifik metabolik değişiklikler açısından, araştırmacılar her gece uykularını kısıtlayan katılımcıların daha düşük insülin duyarlılığına sahip olduğunu ve yaklaşık yüzde 13’lük bir düşüş yaşadığını tespit ettiler. Yüksek insülin duyarlılığı genellikle iyi bir sağlık göstergesidir, buna karşın “hormon direnci” olarak adlandırılan bu hormona olan düşük hassasiyet diyabetin göstergesi olabilir.

Kısıtlı uyku grubundakiler arasında insülin duyarlılığında azalma sürpriz olmamasada, hafta sonları uykuyu yakalayan katılımcılar aslında çok daha iyi sonuçlar göstermemiş.

Hafta sonu telafilerine rağmen, bu katılımcılar hala normalden daha düşük insülin duyarlılığına sahipti ve hafta boyunca tekrar uyku kaybı yaşamaya başladıklarında, hem genel olarak hem de karaciğer ve kaslardaki insülin duyarlılığı %9 ila %27 arasında azalma gösterdi.

Christopher Depner, bu bulguların araştırma ekibi için şaşırtıcı olduğunu ekleyerek,“ Bulgularımız hafta sonu telafi uykusu çeken bireylerde kas ve karaciğere özgü insülin duyarlılığının kötü bir seviyede olduğunu gösteriyor ”dedi.

“Bu bulgu beklenmiyordu ve ayrıca hafta sonu telafi uykusunun,  kronik uyku kaybı olduğunda metabolik sağlık konusunda etkili bir uyku kaybı önlemi olma ihtimalinin olmadığını gösteriyor” dedi.

Gelecekte, araştırma ekibi, gündüz uyuklaması dahil uyku telafi  stratejilerinin uyku kaybının zararını tersine çevirip çevirmeyeceğini ve eğer çevirebilecekse hangi şartlar altında ne ölçüde geri alabileceğini araştırmayı hedefliyor.

Kaynak : medicalnewstoday.com